Konkurs Mazda Design – ważny rozdział w świecie polskiego designu

Od ponad jedenastu lat Mazda konsekwentnie rozwija swoją stylistykę projektowania, udoskonalając ją w kolejnych modelach. W tym czasie styl japońskiego producenta – KODO –stał się już symbolem eleganckiego, powściągliwego, ale niezwykle efektownego designu. Na tyle efektownego, że pomiędzy 2013 a 2020 rokiem kolejne auta Mazdy zdobyły aż dziewięć nagród Red Dot, które stanowią międzynarodowy symbol doskonałości w świecie  projektowania. Ostatnim modelem, który otrzymał tę nagrodę w 2020 roku była elektryczna Mazda MX-30.

Mniej więcej w tym samym czasie, w którym główny projektant marki Ikuo Maeda po raz pierwszy zaprezentował język projektowania KODO na przykładzie samochodu koncepcyjnego Shinari, wystartował w Polsce projekt Mazda Design, początkowo ograniczający się do konkursu projektowego. Wówczas jeszcze samo słowo „design” nie było tak popularne, a inicjatywy w których mogli się sprawdzić polscy projektanci były nieliczne.

Przez 11 lat swoje prace w kolejnych edycjach konkursu zaprezentowały setki projektantów. Dla niektórych była to świetna możliwość sprawdzenia swoich umiejętności. Dla innych Mazda Design to bardzo ważny przystanek na drodze do dalszej kariery. Pierwsze edycje konkursu miały ambicje przede wszystkim popularyzatorskie – o czym świadczy otwarta formuła oraz bardzo zróżnicowane zadania. Do rywalizacji mógł się zgłosić każdy, a zadania obejmowały wiele dziedzin designu: uczestnicy projektowali samochody koncepcyjne, flakony perfum, sprzęt sportowy, obiekty małej architektury, okleiny karoserii, a nawet modę inspirowaną filozofią projektową Mazdy.

Z biegiem lat – gdy zwiększała się świadomość Polaków i pojawiły się inne masowe inicjatywy o podobnym charakterze – konkurs zyskał bardziej specjalistyczny charakter. Mazda postanowiła skupić się na młodych projektantach, studentach i absolwentach uczelni artystycznych i projektowych, twórcach, którzy wstępują na rynek i stworzyli już swoje pierwsze znaczące projekty.

Najlepszym przykładem nowego podejścia jest zakończona dopiero edycja Mazda Design Experience 2020/21. Mazda postanowiła dać uczestnikom możliwość nie tylko prezentacji swoich projektów, ale także zdobycia doświadczenia pod okiem uznanych projektantów, takich jak Tomek Rygalik, Agnieszka Bar czy Alicja Patanowska. Sześcioro finalistów konkursu – wybranych spośród blisko stu pięćdziesięciu zgłoszeń – nie tylko stworzyło projekty, ale także brało udział w specjalistycznych warsztatach (jeden z nich był zorganizowany w Europejskim Centrum Designu Mazdy) i wykonało prototypy prac konkursowych zgodnie z przygotowanym przez jury zadaniem i z użyciem określonego materiału – w tym wypadku naturalnego korka.

Przez 11 lat konkurs Mazdy stał się zarówno sposobem sprawdzenia swoich sił, jak również rodzajem mecenatu dla młodych, zdolnych twórców, którzy zdobyli doświadczenie oraz środki pieniężne, tak istotne na początku drogi zawodowej.

Rozszerzeniem tej formy mecenatu stała się nagroda „Mazda Design Award” w wysokości 50 tys. złotych wręczana przez Mazdę od 2017 roku. Jej celem było nagradzanie uznanych już polskich twórców designu, a wyróżnienie otrzymywał autor najlepszego projektu zrealizowanego w przeciągu trzech ostatnich lat. Pierwszym laureatem nagrody został Marcin Rusak – projektant, który był wówczas lepiej znany za granicą niż w kraju, a który po nagrodzie zyskał duże uznanie w Polsce. Dzięki nagrodzie MDA znacznie głośniej się zrobiło też o takich projektantkach jak Alicja Patanowska, Agnieszka Bar, a także Magda Jurek.

Dla przykładu wystawa UKŁAD Pani Jurek, której mecenasem i kuratorem była Mazda, stanowiła jedno z najważniejszych wydarzeń podczas Łódź Design Festival 2021. Stworzenie na rynku łódzkiej Manufaktury fragmentu zamkniętego kolorowego świata przy pomocy ceramicznych i drewnianych obiektów inspirowanych twórczością Jana Tarasina cieszyło się dużym zainteresowaniem zarówno profesjonalnych widzów festiwalu, jak również przypadkowych przechodniów.

Podejmując różne inicjatywy w świecie designu, Mazda cały czas stara się równocześnie popularyzować swoją wizję stylistyki KODO, czyli dynamicznego, eleganckiego ale i minimalistycznego projektowania, które w centrum stawia człowieka i jego potrzeby. Dzięki takiemu podejściu marka cały czas może zabierać głos w społecznej debacie na temat wyzwań, które przed projektantami stawia przyszłość, takich jak zrównoważona produkcja, recykling, czy też relacje pomiędzy światem natury i rozwojem cywilizacji. Dobrym przykładem takiego głosu będzie wystawa „Piknik na skraju drogi”, która zostanie zaprezentowana w dniach 12-22 maja podczas kolejnej edycji Łódź Design Festival, wydarzenia którego Mazda jest wieloletnim partnerem. Ekspozycja zawierająca projekty finalistów konkursu Mazda Design Experience 2020/21 będzie próbą odpowiedzi na pytanie, jak młodzi polscy twórcy projektują nasz czas wolny, rekreację, a także jak kreują nasz stosunek do świata natury.

Jak po 11 edycjach konkursu można ocenić działania marki pod hasłem Mazda Design? Pierwszym efektem jest popularyzacja samego pojęcia designu, szczególnie pośród osób nie zajmujących się na co dzień projektowaniem. Kolejnym jest realne wsparcie projektantów, danie im możliwości konfrontowania swoich umiejętności i prezentacji dokonań przed szerszą publicznością. Ostatnią, niewątpliwie ważną zasługą jest promowanie wizji designu, w którą wpisana jest troska o człowieka i jego potrzeby, a także świat, który go otacza. Jeśli nawet tylko pewna część z postulatów estetycznych Mazdy znajduje obecnie swoje odzwierciedlenie w twórczości polskich projektantów, to japoński producent na pewno ma powody do zadowolenia.