Dwa pokolenia projektantów Mazdy

W tej historii Tom Matano – jeden z twórców MX-5 – i Jo Stenuit – dyrektor designu Mazda Motor Europe – opowiadają o tym, co sprawia, że wzornictwo Mazdy jest tak wyjątkowe oraz jakie różnice i podobieństwa obaj dostrzegają pomiędzy generacjami designerów i tworzonych przez nich projektów. Latem 2022 r. Matano i Stenuit spotkali się w EYE Film Museum w Amsterdamie, w otoczeniu różnych generacji kultowych Mazd MX-5.

W 1974 roku Tom Matano rozpoczął karierę w branży motoryzacyjnej, a w 1983 roku dołączył do Mazdy jako główny projektant Mazdy w Ameryce Północnej. Później został wiceprezesem ds. projektowania, a następnie wiceprezesem wykonawczym ds. operacji zachodnich w Mazda R&D North America, Inc., a także projektantem wykonawczym i dyrektorem Mazda North American Operations. W okresie rozwoju kariery w strukturach Mazdy, pozostawił swój wyraźnie widoczny wpływ w wielu modelach Mazdy, takich jak Mazda RX-7, Mazda MX-5 i samochód koncepcyjny Miata „M-Coupe”, a także w wielu innych projektach stworzonych przez niego i jego zespół projektowy. Mimo że obecnie ma już 75 lat, nadal dzieli swoją pasję do projektowania z przedstawicielami młodszych pokoleń i prowadzi zajęcia artystyczne w Academy of Art University w San Francisco.

Od ponad 20 lat Jo Stenuit, dyrektor designu Mazda Motor Europe, zajmuje się projektowaniem rozmaitych samochodów koncepcyjnych i modeli produkcyjnych, opracowując strategie projektowania i identyfikacji wizualnej marki. Jo połączył studia w zakresie projektowania produktów i projektowania pojazdów co sprawiło, że zdobył umiejętności mocno zorientowane na znajdowanie rozwiązań dzięki umiejętności zrozumienia potrzeb przyszłych klientów, wyzwań inżynieryjnych i oczekiwań użytkowników. Jo odgrywa znaczącą rolę w zespole kadry zarządzającej Mazda Design w zakresie już osiągniętej transformacji marki w kierunku premium, nie tylko poprzez opracowywanie nagradzanych projektów, ale także poprzez wzmacnianie ogólnego wizerunku producenta.

Jakie są największe wyzwania i sukcesy, jeśli chodzi o projektowanie samochodu?

Tom Matano: „Twój początkowy zamysł projektowy musi zostać zrealizowany jako projekt produkcyjny bez utraty podstawowej esencji twórczej, która przejść musi ścisłą kontrolę związaną z samym projektowaniem produktu i fazą produkcji. Za moich czasów mieliśmy szczęście z Mazdą RX-7 FD, pierwszą i drugą generacją Miaty NA i NB, MX-6 i Mazdą3. Wspaniały zespół inżynierów Mazdy wspierał naszą wizję projektową i współpracował z nami.”

Jo Stenuit: „Wyzwaniem jest zaprojektowanie i spełnienie wielu wymagań przy zachowaniu pewności, że Twoja wizja spełniona przy projektowaniu samochodu nie zostanie utracona. Tę pewność zyskujesz, jeśli w pełni skupisz się na swoim celu – w przypadku Mazdy jest to projektowanie w duchu Kodo – i regularnie komunikujesz się ze wszystkimi osobami zaangażowanymii w projekt w ramach swojej firmy. Sukces przychodzi, gdy wszyscy projektanci i inżynierowie są zadowoleni ze swojego wkładu, a nasi klienci kochają nowy samochód.”

Co sprawia, że design Mazdy jest tak wyjątkowy?

„Wzornictwo Mazdy ma duszę, która komunikuje się poprzez sylwetkę tworzonych przez nas samochodów. Z jednej strony istnieje emocjonalny związek, z drugiej jest dotyk i kontakt z materiałami we wnętrzu, a także interakcja z przełącznikami i korzystanie z różnych funkcji, za pośrednictwem których zachodzi relacja między człowiekiem a pojazdem”- mówi Tom Matano. Dla Jo Stenuit ważna jest również silna koncentracja Mazdy na tworzeniu samochodów dla ludzi, którzy kochają jazdę. „Wyraża się to w sposobie, w jaki kształtujemy wygląd zewnętrzny dzięki naszej filozofii projektowania Kodo i pięknym wnętrzom, skoncentrowanym na kierowcy. Kodo tworzy poczucie ruchu poprzez dynamiczne proporcje i ręcznie wyprofilowane powierzchnie. Wnętrze jest zawsze przyjazne, uporządkowane i wykonane z kombinacji pięknych materiałów. To połączenie sylwetki nadwozia i projektu wnętrza jest wyjątkowo japońskie i charakterystyczne dla Mazdy.”

Jakie są różnice i podobieństwa między pokoleniami projektantów?

Jo Stenuit: „Oczywiście obaj tworzyliśmy dla innego pokolenia klientów, ale zasady projektowania samochodu pozostały bardzo podobne. Obaj jesteśmy pasjonatami motoryzacji i chcemy tworzyć samochody, które poruszają ludzi. Nowoczesne samochody są o wiele bardziej złożone i wymagają bardziej holistycznego podejścia do projektowania. Bardzo dużą zmianą jest również umiędzynarodowienie procesu projektowania samochodów. Kierowanie pracą zespołu złożonego z Europejczyków, Chińczyków i Hindusów jest możliwe dzięki technologiom łączności na odległość, co czyni współczesne projekty o wiele bardziej konkurencyjnymi niż kiedykolwiek wcześniej.”

Dla Toma Matano istnieją różnice w zależności od grupy wiekowej kierowców ze względu na ich doświadczenie w różnych fazach życia. „Wraz z nowymi technologiami pojawiają się nowe materiały i procesy produkcyjne, które stale ewoluują i wpływają na wytyczne w procesie projektowania. Nowe czynniki to zmiany regulacyjne, oddziaływujące na fundamentalne zmiany architektury samochodów, takie jak zasady bezpieczeństwa lub parametry zużycia paliwa, wymagające znacznie większej wydajności aerodynamicznej i mniejszej masy. Istotne znaczenie mają obecnie także ruchy na rzecz zrównoważonego rozwoju z myślą o zerowej emisji gazów czy zerowym śladzie węglowym.”

Jakie jest Twoje osobiste motto i czy możesz je wyjaśnić bardziej szczegółowo?

Jo Stenuit: „Moim osobistym mottem jest tworzenie pomysłów projektowych na papierze i budowanie ich tak szybko, jak to możliwe, najlepiej fizycznie. Przetestuj je sam i pokaż innym. Wykorzystaj opinie, aby uczyć się i doskonalić. Projektowanie polega na wypróbowywaniu, komunikowaniu się i ostatecznie podejmowaniu (właściwych) decyzji.”

Tom Matano: „Zawsze projektuję rzeczy zgodnie z tym, jakie jest ich przeznaczenie i tak prosto, jak tylko jest to możliwe w oparciu o proporcje, światło i cień, aby stworzyć dynamiczny ruch wzdłuż starannie dostrojonego wizualnego rozkładu mas. Stajesz się obiektem, który projektujesz i myślisz o projekcie >>od wewnątrz pudełka<<, zamiast patrzeć na niego >>z zewnątrz<<. Nazywam to >>Empatyczną Metodą Projektowania<<.”

Jo Stenuit: „Sukces wynika z faktu, że od samego początku istniała jasna wizja: stwórz niedrogi, mały, zwinny samochód, który ludzie uwielbiają prowadzić, nawet przy niskiej prędkości. Samochód, który emanuje pozytywną energią, w tym także wobec osób, które patrzą na przejeżdżający obok nich pojazd. Projekt MX-5 odnosi sukcesy i jest nadal aktualny, ponieważ już od ponad 30 lat trzymamy się tej podstawowej koncepcji samochodu, co zaowocowało stale rosnącym gronem użytkowników i fanów.”

Tom Matano: „To także prosty i jasny komunikat >>radość z prowadzenia samochodu<<, poprzez design - zarówno sylwetki nadwozia, jak i wnętrza oraz niezwykle proste, ale skuteczne układy jezdne i doskonale dopracowane wyczucie samochodu.”

Co najbardziej pamiętasz, gdy wspominasz swoją karierę w Mazdzie?

Dla Matano szczęściem był fakt, że znalazł się we właściwym miejscu we właściwym czasie i mógł pracować z właściwymi ludźmi. „Udało mi się wykorzystać całą moją wiedzę i doświadczenie życiowe podczas pracy w Stanach Zjednoczonych, Europie i Japonii oraz podczas współpracy z najlepszymi światowymi talentami. Na przykład projektant Mazdy Ikuo Maeda. Był kluczowym graczem podczas mojej kariery i był moim protegowanym w Stanach Zjednoczonych, kiedy zaczęliśmy rozwijać naszą wizję projektowania i filozofię pod koniec lat 90. Ikuo Maeda stał się prawdziwym globalnym autorytetem w dziedzinie projektowania.”

Jo Stenuit dodaje: „Ja też miałem szczęście. Mam szczęście pracować dla firmy, która pozwala i oczekuje od ciebie posiadania własnego zdania i sposobów pracy, firmy, która pozwala ci wpływać na to, jakie decyzje podejmowane są w siedzibie głównej w Hiroszimie i która ma precyzyjnie określony cel. Zawsze będę pamiętać mój dwuletni staż w Japonii jako jedno z najważniejszych wydarzeń w moim życiu i pracy, gdyż zanurzenie się w japońskiej kulturze jest bardzo wyjątkowym i podnoszącym na duchu doświadczeniem.”